-
2. desember er slettedagen- Oppmodar til digital dugnad
2. desember vert nordmenn blir oppmoda til å rydde opp i sitt digitale liv. Målet er både å skape betre oversikt i eigne digitale arkiv og å redusere det klimaavtrykket som ubrukte filer, appar og datatrafikk fører med seg.
Jonsokafta 24. juni
I 2025 er jonsok eller sankthansaftan på måndag 24.juniSankthans eller jonsok, 24. juni, er ein katolsk festdag til minne om fødselsdagen til døyparen Johannes. Ifølgje Det nye testamentet vart han fødd seks månader før Jesus. Det at denne viktige kyrkjelege festdagen fall saman med ei tid på året som hadde urgamle tradisjonar knytte til midtsommar og fruktbarheit, gjorde at sankthans fekk ein sentral plass i folketrua. Mange skikkar handla om å verne livet eller auke fruktbarheita. Den eldgamle tradisjonen med å tenne bål på sankthansaftan (23. juni) står framleis sterkt.
Sankthansnatta vart rekna for å ha magiske eigenskapar. Ein gammal tradisjon var den såkalla åkervekkjinga. Så seint som kring 1900 kunne ein gammal mann på Ørland i Trøndelag gå rundt i åkeren sin og setje ned kvistar medan han sa:
Vak opp, vak opp åker og eng. / Jomfru Maria reier ei seng. Sankthansnatta er ei natt. / Skynd deg unna snø og regn og unna den kalde haustnatta.
Mange stader vart jonsoknatta rekna som eit høgdepunkt for vond magi og som ei av hovudhøgtidene for heksene. Frå fleire land høyrer vi om hekser som rei på sopelimene sine til Blokksberg. Fleire kvinner frå Finnmark vart brende på bål fordi dei hadde feira heksesabbat på fjellet Domen kring sankthans.
Nokre stader var det òg tradisjon for å pynta i huset med lauv og markblomar for å verna og velsigna heimen. Ein trudde at alle slags vekstar hadde ei ekstra kraft ved sankthans. Om ein la seg til å sova med sju slag blomar under puta, kunne ein i draumen få sjå kven ein kom til å gifta seg med. Jonsokbryllup, der ein gut og ei jente giftar seg på liksom er kjent frå 1800 talet, og har vore ein skikk først og fremst på Vestlandet.
Nokre forbinder også jonsokfeiring med solsnu, eller sommersolverv, dette er årets lengste dag, som er den dagen sola står høgast på himmelen. Sommarsolverv er det tidspunktet på året då jordaksen heller sterkast mot sola. På den nordlege halvkula fell sommarsolverv mellom 20. og 22. juni, og på den sørlege halvkula mellom 20. og 22. desember. Det er vanleg å seie at «sola snur» ved sommarsolverv, og at dagen er årets lysaste. i Norge “snur sola” lørdag 21. juni 2025 klokka 04:42. Deretter blir dagene mørkere fram til vintersolverv.
Del på:
Flere nyheter
-
Invitasjon til folkemøter- Stryn kommune lagar plan for helse
I samfunnsplanen for Stryn kommune som gjeld fram til 2035 er eit av måla: Ein god stad å bu for alle heile livet
-
Julevarme i Stryn 2025
Gjer deg klar for ein magisk kveld med «Julevarme i Stryn»! Den 11. desember fra kl. 18:00 til 19:30 kan du oppleve artisten Line Dybedal, som saman med fleire musikalske ungdomstalent frå vår eiga bygd skal fylle rommet med varme og vakre tonar og ei deilig førjulsstemning.
-
Røykvarslar-dagen: Ein enkel sjekk som kan redde liv
Kvart år den 1. desember markerer vi Røykvarslar-dagen i Noreg. Dette er ein nasjonal påminning om kor viktig det er å ha fungerande røykvarslarar – og om at dei må testast jamleg. Brann i bustad tek liv kvart år, og ofte er manglande eller feil røykvarslar ei avgjerande årsak til at folk ikkje kjem seg ut i tide.
-
Stryn Arbeidssenter feirar 40 år!
Torsdag 27. november inviterer vi heile bygda til å feire vårt 40-årsjubileum i Grandevegen 7. Her blir det god stemning, nykokt kaffi, søte kaker – og ikkje minst hyggeleg lag med både gamle og nye kjenningar. Ta turen innom og bli med når vi markerer fire tiår med arbeidsglede, fellesskap og stoltheit!